مغز و اعصاب

اشاره به حكمت مغز و دستگاه عصبى

امام صادق (ع)- در پاسخ طبيبى فرومانده از پاسخ به اين پرسش امام كه : ((چرا كاسه ى سر، از چند استخوان و لايه تشكيل مى شود؟)) -: چون هر چيز درون تهى اگر يك پارچه باشد، شكستن زودتر به سراغش مى آيد و چون چند تكه قرار داده شود، شكستگى از آن دورتر است

امام صادق (ع)- خطاب به مفضل بن عمر – اگر جمجمه باز مى شد و مى توانستى مغز را ببينى ، مى ديدى كه به حجاب هايى (لايه هايى ) كه روى همديگر قرار گرفته اند، در ميان گرفته شده است تا هم آن را از عارضه مصون بدارد، و هم آن را استوار نگه دار، تا بدان ، لرزش راه نيابد؛ و مى ديدى كه جمجمه ، به سان كُلَه خودى بر آن قرار گرفته است تا آن را از اثر ضربت هاى سختى كه ممكن است به سر برسد، حفظ كند. سپس ، تاجى از مو بر روى جُمجُمه پوشانده شده و اين پوشش ، همانند پوستينى براى سر است كه آن را از شدت سرما و گرما، نگه مى دارد. پس چه كسى مغز را در چنين دِژى جاى داده است ، مگر همو كه آن را آفريد و سرچشمه احساس ساخت و به واسطه ى منزلت والايى كه در بدن دارد، و نيز به واسطه ى مرتبه بلند و جايگاه برجسته اش آن را سزامند اين همه حفظ و مراقبت دانست ؟
اى مفضّل ! چه كسى قلب را در درون سينه ى انسان قرار داد و زِرِهى كه پوشش استوار آن است ، بر آن قرار داد و آن را به دنده ها و گوشت و عصبى كه بر آن است ، مصونيت داد تا جراحت و آزارى بدان نرسد؟
اى مفضّل ! نيك بينديش كه چرا مغز كه جسمى رقيق است ، در لا به لاى استخوان ها حصار يافته است . آيا جز براى اين است كه از آن ، حفاظت كند و آن را مصون بدارد؟
عوامل استحكام و توانمندى عقل و مغز
الف – باقلا
امام صادق عليه السلام : خوردن باقلا، استخوان هاى ساق را تراكم درونى مى دهد، توان مغز را افزون مى سازد و خون تازه توليد مى كند
روغن ماليدن
امام صادق عليه السلام : روغن بنفشه ، مغز را نيرو مى بخشد
سركه
امام صادق عليه السلام : ما با سركه آغاز مى كنيم ، چنان كه شما با نمك آغاز مى كنيد؛ چرا كه سركه ، عقل را استحكام مى بخشد
سركه ى شراب
امام صادق عليه السلام : سركه ى شراب ، لثه را تقويت مى كند، جنبندگان (انگل ها و باكترى هاى مضر) شكم را مى كُشد و عقل را استحكام مى بخشد
گوشت
امام صادق عليه السلام : گوشت ، گوشت مى رويانَد و بر عقل مى افزايد؛ و هر كس آن را چند روز واگذارد، عقلش تباه شود
آنچه بر توان ذهن مى افزايد
امام صادق عليه السلام : انار را با پيه آن بخوريد؛ چرا كه معده را مى پالايد و ذهن را افزون مى كند
سودمند براى پيشگيرى از فراموشى
امام صادق عليه السلام : سه چيز، فراموشى را از ميان مى بَرَد و حافظه را بار مى آورد: قرائت قرآن ، مسواك زدن و روزه گرفتن
آنچه اعصاب را استحكام مى بخشد
پيامبر خدا(ص) فرمود: به نام خدا طعام را بخوريد، مويز چه نيكو خوراكى است كه اعصاب را استحكام مى بخشد!…
خوردن گوشت گوسفند همراه با شير
امام صادق عليه السلام : هر كس به ضعفى در قلب يا بدن خويش گرفتار آمد، گوشت گوسفند همراه با شير بخورد؛ چرا كه اين خوراك ، هر درد و عارضه اى را از اندام وى بيرون مى بَرَد، تن او را تقويت مى كند و لثه هاى او را نيز استحكام مى دهد
سودمند براى سردرد
شستن سر با خَطمى
امام صادق عليه السلام : شستن سر با خطمى ، مايه ى ايمنى از سردرد است
نوشيدن آب نيم گرم (وِلَرم )
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا به هنگام افطار، با حلوايى آغاز مى كرد و بدان ، روزه مى گشود. اگر حلوا نمى يافت ، با شكرينه اى ديگر يا چند دانه خرما؛ و اگر نيز يافت نمى شد، با آب نيم گرم . آن گاه مى فرمود: اين معده و جگر را پاك مى كند و… و سردرد را از ميان مى بَرَد))
ماليدن روغن بنفشه
امام صادق عليه السلام : چه خوب روغنى است روغن بنفشه ! درد را از سر و چشمان مى بَرَد. آن را به خود بماليد
استعمال اَنفيه
امام صادق عليه السلام : پيامبر خدا، چون سردرد مى كرد، به روغن كُنجد، انفيه مى كرد
آنچه مانع ديوانگى مى شود
كوتاه كردن سبيل و ناخن در هر جمعه
امام صادق عليه السلام : در هر جمعه ، اندكى از سبيل و ناخن هاى خود را بگير و اگر هم چيزى نداشته باشد، آن را (كمى ) بساى ، ديوانگى ، جذام و پيسى به تو نمى رسد
آبى كه از دهان كودك مى ريزد
امام صادق (ع)- در بيان نعمت هايى كه خداوند متعال به انسان بخشيده است -: امّا آن آبى كه از دهان كودكان مى ريزد، خود، موجب بيرون رفتن رطوبتى است كه اگر در بدن هايشان مى مانْد، در آنان پديده هايى گران رُخ مى داد. چنان كه مى بينيد برخى كسان رطوبت بر آنان غلبه يافته و آنان را به مرز پخمگى ، ديوانگى و آشفته عقلى و بيماريهاى مختلف ديگرى چون : سست اندامى و كَج دهانى و همانند آنها رانده است . از اين روى خداوند، آن رطوبتى را كه در خردسالى از دهان كودكان فرو مى ريزد، زمينه ى سلامت و تندرستى آنان در بزرگسالى قرار داده ، و بدين سان ، بر خلق خويش به آنچه از آن آگاهى نداشته اند، منت نهاده و بدانچه از شناختش فرو مانده اند، به ايشان لطف كرده است . اگر نعمت هاى خداوند بر خويش را مى شناختند، اين شناخت ، ايشان را از فرو غلتيدن به نافرمانى او باز مى داشت . پس پاكا خدايى كه چه نعمت هاى گرانى داده و بر سزاوران و ناسزاواران ، ارزانى داشته است . او از آنچه بى عقيدگان مى پندارند، بسيار والاتر و فراتر است !
آنچه مانع سست اندامى مى شود
خوردن خرما پس از خوردن ماهى
الكافى – به نقل از سعيد بن جناح ، از يكى از وابسته هاى امام صادق (ع)-: (امام (ع) ) چند خرمايى خواست و خورد. سپس فرمود: ((اشتهايى نداشتم ؛ امّا ماهى خورده بودم ))
سپس فرمود : ((هر كس در حالى بخوابد كه ماهى خورده و در پى آن ، چند خرما يا مقدارى عسل نخورده است ، تا صبح ، رگِ سستْ اندامى بر او غلبه خواهد داشت ))
مفيد براى درمان ترس و وحشت
طب الائمه (عليهم السلام ) – به نقل از محمد بن مسكان حلبى -: امام صادق (ع) در پاسخ يكى از دوستدارانش كه گفته بود: اى پسر پيامبر خدا! من دخترى دارم و پيوسته نگران و بيدارْخواب اويم و او، شب و روز، در بسيارى از اوقات ، آشفته خاطر است .اگر مصلحت مى دانى ، براى او از خداوند، عافيت مسئلت فرما، براى آن دختر، دعا كرد و سپس فرمود: ((به او بگو رگزنى كند؛ چرا كه از اين كار، سود خواهد برد))