عروسک پشت پرده

Physalis Alkekengi

دوران گل دهی : اردیبهشت تا مرداد زمان برداشت : میوه ها :شهریور تا آبان (تیره سیب زمینی) ؛ گیاهی علفی ،پایا ، با ریزومی خزنده و ساقه ای گوشه دار و راست است . برگ ها دم دار و در گروه هایی دو تایی قرار گرفته اند. در قسمت فوقانی ساقه از بغل برگ ها گلهای سفیدی می روید. کاسه گل آن ها به شکل پوسته ای با شبکه رگبرگی رشد نموده که پس از گل دادن بصورت کیسه ای درآمده و میوه گرد آن را احاطه می کند. رنگ آن پرتقالی تا نارنجی و میوه آن به رنگ پرتقالی یا قرمز بوده و سته است . این گیاه را اغلب در باغها می کارند که از آنجا نیز به آسانی به نقاط دیگر پخش می شود. برای مصارف دارویی میوه رسیده آن را از داخل کیسه خشک شده آن بیرون آورده روی شبکه های توری در سایه پهن نموده و خشک می کنند و یا در خشک کن با حداکثر ۴۰ درجه سانتیگراد حرارت اینکار را انجام می دهند. آنها بدون بو بوده و طعمی تلخ دارند . این میوه ها محتوی یک ماده اصلی تلخ به نام فیزالین، آلکالوئیدها مواد رنگی آلی و مقدار زیادی ویتامین ث می باشند. این مواد دفع اسید اوریک را تسریع نموده و بنابراین درمورد ناراحتی های کلیوی و مجاری ادرار ،نقرس و روماتیسم ها مورد استفاده قرار می گیرد. از میوه های رسیده این گیاه دم کرده ای به مقدار ۱۵ تا ۳۰ گرم در نیم لیتر آب تهیه نموده که دو لیوان در روز از آن می آشامند . بخاطر وجود مقدار زیاد ویتامین ث در این میوه ها دم کرده آن را در بهار و دوران نقاهت نیز مصرف می کنند. همچنین در سالاد می توان از میوه های تازه و بدون غلاف آن که تلخ است استفاده کرد.

اوریک را تسریع نموده و بنابراین درمورد ناراحتی های کلیوی و مجاری ادرار ، نقرس و روماتیسم ها مورد استفاده قرار می گیرد. از میوه های رسیده این گیاه دم کرده ای به مقدار ۱۵ تا ۳۰ گرم در نیم لیتر آب تهیه نموده که دو لیوان در روز از آن می آشامند . بخاطر وجود مقدار زیاد ویتامین ث در این میوه ها دم کرده آن را در بهار و دوران نقاهت نیز مصرف می کنند. همچنین در سالاد می توان از میوه های تازه و بدون غلاف آن که تلخ است استفاده کرد. این گیاه بعنوان گیاهی دارویی تزئینی خصوصا در زمستان یعنی هنگامیکه غلاف آن خشک شده و رنگ و فرم خود را حفظ نموده است بسیار مورد توجه است. یک متخصص گیاهان دارویی گفت: “عروسک پشت پرده” غنی‌ترین منبع آنتی‌اکسیدان‌ها بوده و سرشار از ویتامین‌های A، E، C و P است. دکتر شهرام امیرمرادی، متخصص اکولوژی گیاهان دارویی، در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه خراسان، درباره خصوصیات گیاه «عروسک پشت پرده»، اظهار کرد: این گیاه دارویی که «کاکنج» نیز نامیده می‌شود، گیاهی است زیبا و دارای ارتفاع کمتر از نیم متر که خودرو بوده و بوته‌های آن چندساله، دارای ریزوم منشعب و ساقه افراشته، بدون کرک و دارای برگ‌های متناوب است. وی افزود: میوه‌های کاکنج یا عروسک پشت پرده، سته، قرمزمایل به نارنجی و به بزرگی یک گیلاس است که بوسیله کاسه‌گل کاغذی احاطه می‌شوند؛ کاسه گل آن‌ها به شکل پوسته‌ای با شبکه رگبرگی رشد نموده که پس از گل دادن به صورت کیسه‌هایی درآمده و میوه گرد آن را احاطه می‌کنند. این متخصص اکولوژی گیاهان دارویی اضافه کرد: معمولا در پاییز پارانشیم کاسه‌گل تحت تاثیر باکتری‌های سلولزخوار تجزیه می‌شود؛ در نتیجه فقط شبکه رگبرگ‌های کاسه به شکل تورسفید رنگ، ظریف و نازکی باقی می‌ماند و میوه گرد درون آن نمایان می‌شود؛ به همین علت است که این گیاه را «عروسک پشت پرده» می‌نامند. امیرمرادی اظهار کرد: این گیاه یکی از غنی‌ترین منابع طبیعی آنتی‌اکسیدان‌ها و سرشار از ویتامین‌های A، E، C و P یا بیوفلاونوئیدها است. وی ادامه داد: منابع موجود در این گیاه، بدن انسان را در مقابل خنثی سازی رادیکال‌های آزاد که موجب بروز بیماری‌هایی مانند سرطان، سکته قلبی، سرطان پروستات، آسم و آلرژی می‌شوند، حفاظت می‌کند. این مدرس دانشگاه اضافه کرد: از میوه کاکنج در تهیه کرم‌های آرایشی استفاده می‌شود؛ همچنین مصرف این میوه تاثیر بسزایی در شادابی و طراوت پوست دارد. این متخصص گیاهان زراعی و دارویی تصریح کرد: میوه این گیاه دارویی تقویت کننده سیستم دفاعی بدن است؛ همچنین خاصیت ضد سرطانی، ضد باکتری و ضد ویروسی نیز دارد. وی ادامه داد: دم کرده میوه این گیاه برای درمان آسم موثر است؛ همچنین در مقابل بیماری‌های پوستی خاصیت ضدالتهابی و ضدعفونی کننده دارد.: برگ‌های عروسک پشت پرده، برای درمان مالاریا، هپاتیت، روماتیسم و ناراحتی کبدی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه «برگ‌های این گیاه منبع آنتی‌اکسیدان و غنی از ویتامینA ، E، C و بتاکاروتن است» افزود: ویتامین P موجود در آن به بدن در جذب ویتامین C کمک کرده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند. این متخصص اکولوژی گیاهان دارویی ادامه داد: ویتامین‌های B کمپلکس در این میوه مانند تیامین، برای سوخت و ساز سالم بدن، پوست، چشم و مغز لازم است. وی اضافه کرد: پکتین نوعی فیبر موجود در این میوه است که کاهش دهنده کلسترول بوده، همچنین این گیاه غنی از مواد معدنی مانند آهن، پتاسیم، فسفر و منیزیم است. امیرمرادی خاطرنشان کرد: تکثیر گونه‌های یک ساله این گیاه دارویی بوسیله بذر و گونه‌های چندساله از طریق تقسیم گیاه و تهیه قلمه ساقه‌های چوبی نرم در بهار امکان‌پذیر است. وی ادامه داد: کاسه‌گلی که پس از گرده‌افشانی و لقاح می‌روید، درشت، متورم و رنگین شده و به رنگ نارنجی تند درمی‌آید و درون آن میوه گیاه به شکل سته نارنجی رنگ تشکیل می‌شود.